əcəb

sif. <ər.>

1. klas. Təəccüblü, qəribə. Oğlan, əcəb olmaz, olsa aşiq; Aşiqlik işi qıza nə layiq? F..

2. Gülməli, əyləncəli, məzəli, çox qəribə. Zahida, sən ki bilirsən özünü hal əhli; Bir öz əhvalını bilməzsən, əcəb halın var. S. Ə. Ş.. Əcəb, yoxmu onun bağçası-bağı; Güllərə baxmayır, gül solü sağı. Ə. C..

3. Çox yaxşı, çox gözəl, əla. Əcəb şeydir. Əcəb kitabdır. – Bir əcəb qəsrdə tutub mənzil; Meyə olmuşdu ruzü şəb mail. F.. Əcəb əyyam imiş əyyami-sələf; Gərək o günlərdə olaydıq tələf. Q. Z..

4. dan. Təəccüb bildirir – görəsən. Əcəb, nə oldu ki, gəlib çıxmadı?

5. dan. Təsdiq bildirir – bəli, hə. – Sən yemək yeyəcəksənmi? – Əcəb.

6. dan. İntonasiyadan asılı olaraq təəccüb, narazılıq, bəzən istehza, kinayə bildirir. Əcəb işə düşdük?! Əcəb bizi avara qoydun! Əcəb adamsan! Əcəb xanəndə imiş! Əcəb işdir! Əcəb intizamlı imişsən!

◊ Əcəb eləmək dan. – yaxşı eləmək, əlindən gəlmək. Bilmirəm, əcəb edirəm, . . sənə nə düşüb? H. N.. Əcəb ki – nə yaxşı ki, yaxşı oldu ki, nə yaxşı. . . Əcəb ki, tez gəldim, yoxsa tamaşaya gecikəcəkdim. Əcəb oldu – yaxşı oldu, elə də lazım idi. Lütfəli <Cəlilə> baxıb öz-özünə deyirdi ki, əcəb oldu. İ. M.. Nə əcəb? – 1) təəccüb, heyrət, sual bildirir. Nə əcəb belə gec gəldin? – <Araz:> Bir de görüm, sən nə əcəb bura gəldin? A. Ş.. Mənimlə tikdirdiyin qırx üç manatlıq tufliləri nə əcəb geyməyib, belə sarı səndəldə dolanırsan? Qantəmir; 2) təəccüblü deyil, təəccüblü bir şey yoxdur, buna təəccüb etmə(yin). Yar söhbətim olmazsa, Füzuli, nə əcəb; Özünə söhbətimi ar bilibdir, bilirəm. F.. Sizdən (səndən, ondan və i. a.) nə əcəb? – təəccüb, sual məqamında. <Sevil:> İçəri gəl, ay ata, altı ildir səni görməmişəm, səndən nə əcəb? C. C.. <Rəis:> Sizdən nə əcəb, Hikmət xanım? M. C..